Die ältesten Regeln mittelalterlicher Hospitäler · die Hospitalregel-Texte:
Aalst/Alost, Hospital O.L.V., Constitutiones, 1266 

⁋Regele ofte institutie van den Prieuse ende Susteren van den hospitale binnen Aelst¶ ⁋Nicholaus Dei gratia Cameracensis episcopus universis Christi fidelibus presentem paginam inspecturis tam posteris quam modernis in perpetuum¶ ⁋Quoniam via vite est custodientibus disciplinam ad laudem et honorem Dei omnipotentis et ut viam vite fideles inveniant in hospitali beate Marie virginis quod in Alost illustris viri comitis Flandrie et Hannonie munificentia et devotione fundatum et de fidelium eleemosinis est edificatum deo famulantes ipsum hospitale ac vitam et mores in illo christiano et Christi pauperibus sub disciplina regulari servientium consulta virorum ecclesiasticorum et religionis expectorum prudentia sic ordinando disponimus ut sorores ac fratres ibidem degentes in habitu et gestu in modestia victus et vestium se a seculo et secularium conversatione sequestrent

Statuimus itaque ne domus imposterum per inutilium personarum receptionem gravetur ut tantum quinque sororibus de cetero sit contenta que infirmis pauperibus serviant ac bonus habeant hospitalitatis et ad hoc recipiantur ibidem Ita quod nec ultra hunc numerum aliquam possint induere vel recipere in sororem nec ad recipiendum postea se aliquatenus obligare donec de predicto numero aliqua sit defuncta Duos fratres conversos habeant et non plures precipimus autem sororibus ac fratribus et aliis quibuscumque personis ne ultra hunc numerum a nobis statutum aliquem faciant ac acceptare presumant quod si factum fuerit omnino in irritum revocamus Concedimus insuper quod de predicto numero sororum una que videbitur magis ydonea de consensu omnium vel majoris et sanioris partis presente eo et consentiente cui ex parte nostra pro tempore domus commissa fuit et confessore domus in magistram eligatur sine cuius scitu vel consensu nemo sororum aut fratrum vel aliquis aliorum in predicta domo comorantium quidquam proprio arbitrio et voluntate faciat sed omnia nutu et consilio ejus que ad tale officium electa est cum omni obedientia et humilitate sine murmuratione et reclamatione pagantur Caveat tamen ne aliquid magni sine communi consilio facere presumat Utpote de bonis domus vendere emere alienare seu quempiam in sororem vel fratrem recipere quod si fecerit in irritum revocamus Si vero mortua fuerit vel amota alia secundum quod predictum est eligatur Si autem quod absit adeo negligens et remissa repta fuit quod dilapitationem bonorum domus et dissolutionem observandorum inducat volumus quod ab illo qui gerit vices nostras et confessore domus absolvatur et alia ut predictum est eligatur et instituatur Vestimentis in precio colore et forma humilitatem et religionem preferentibus induantur Sorores tres tunicas habere possint similiter et unum pallium et unam pennam agininam nisi nitus consutam et unum pelliceum Insuper tribus peplis cum totidem pannis et velo nigro sint contente Cetera autem omnia volumus esse alba duo scapularia grisea habeant ad longitudinem tunicarum caligas et soccos cum sotularibus bovinis portabunt in dormitorio coopertoria habeant agnina vel alia secundum quod eis fuerint in eleemosinam collata non tamen preciosa Lineis utantur ad carnem super culcitras linteaminibus et in camisijs dormiant A festo beati Martini usque ad natale Domini et per totam quadragesimam subter linea sibi aptent vestimenta et in tunicis scincte et absque culcitris cervicalibus non capitibus suis subponendis quiescant quod similiter a fratribus est faciendum Fratres vero duas tunicas griseas competenter longas et scapulare unum latum ejusdem coloris ot longitudinis sine quo septa domus non exeant et unum pelliceum habeant femoralibus et camisijs uti possunt et in eisdem dormiant super culcitris et linteaminibus sotulares bovinos ligatos cum calligis griseis vel albis non alterius coloris portent Supertunicalia aut ocreas non habebunt sacerdote excepto si cum eis intraverit cum quo propter honestatem ordinis aliter duximus esse ordinandum Cum sorores ad matutinas surrexerint facto signo oratorium suum intrent et inclinando dicant pater noster et credo in Deum quod etiam faciendum est ante primam et completorium In matutinis dicto pater noster et credo erigant se dicendo Domine labia mea etc Deus in adjutorium etc Gloria patri etc Pro matutinis in ferialibus diebus dicant triganta pater noster et in fine omnium dicant kyrie eleison Christe eleison kyrie eleison pater noster Quo dicto addant per Dominum nostrum etc deinde benedicamus etc pro vesperis vero quatuordecim pater noster Pro alijs autem horis septem pater noster dicant In festo autem novem lectionum quadraginta pater noster dicant pro matutinis Pro vesperis viginti pater noster et hoc sub silentio in ecclesia et ubicumque fuerint Pro benedictione roenso tria pater noster et gloria patri Post mensam quinque pater noster et gloria patris vel miserere mei Deus qui sciunt Sorores vero que sciunt psalterium dicant simul matutinas secundum nocturnos et laudes feriales Similiter et alias horas diei secundum proprios psalmos si volunt et possunt Sin autem faciant secundum modum supradictum Missam simul humiliter et devote audiant qua finita nulla in ecclesia sola remaneat Temporibus vero vacationis et debitis sollicite instent devotis meditationibus sive orationibus pro ut sciunt et possunt Pro sorore defuncta quelibet que scit dicat tria psalteria vel pro quolibet psalteri quinquagenta pater noster vel centum quinquagenta misorere (mei Deus) et hoc faciendum est similiter pro fratribus domus et pro nobis et successoribus nostris in morte A festo beati Martini usque ad adventum Domini sorores et fratres jejunent lacticinijs tamen utantur in adventu Domini et omnibus sextis ferijs jejunium servent quadragesimale extra domum tamen de licentia lacticinijs uti poterunt ne homines graventur Jejunia vero vigiliarum et quatuor temporum juxta institutionem ecclesie observent Item nullum diem in pane et aqua jejunent nisi in die parasceves et vigilijs assumptionis beate virginis nisi forte in capitulo pro aliquo excessu esset eis injunctum Diebus Dominicis et ferijs tertijs et quintis ferijs et precipius festivitatibus carnes comedere poterunt ferijs secundis extra continuum jejunium et diebus alijs quibus consueverunt vesci carnibus seculares conditis sagimine pulmentarijs poterunt recreari et carnes comedere causa munitionis vel infirmitatis Quociescumque aliqua vel aliquis sine licentia et rationabili causa hoc jejunium fregerit unum diem in pane et aqua jejunabit In refectorio ad prandium et ad cenam et in dormitorio post signum completorij usque ad primam silentium teneant nisi infirmorum ac hospitum occasione seu alia rationabili necessitate cogantur ab aliquo silentium de licentia interrumpi Si tamen in prandio aut cena a quovis aliquid eorum quorum indiget usus exigendum est quod per nutus aut signa intelligi ab alijs non possit surgat que opus habuit et stando quod necesse fuit breviter eloquatur Que ex proposito silentium fregerit disciplinam in capitulo coram omnibus accipiat et centum pater noster dicat Si sepius fecerit gravius punietur Extra domum ubicumque sunt silentium non servabunt Ablutis manibus et pulsata nola refectorij dicant inclinato capito stando tria pater noster pro benedictione quibus finitis sedeant juxta ordinem conversionis sue cum silentio panem suum manducantes Cum autem omnes comedere cessaverint magistra vel alia cui officium suum commiserit pulset nolam et surgentes gratias dicant quinque pater noster vel miserere mei Deus que sciunt pro gratijs priusquam a refectorio egrediantur Quecumque extra horam biberi voluerit licentiam petat et secum sorore assumpta bibat sedendo et cum ambabus manibus et in refectorio Extra refectorium nisi causa infirmitatis non comedant vel bibant Nulla sororum aut fratrum extra domum suam intra oppidum de Alost a quocumque invitata manducet vel bibat aut per vicos et plateas seu domos absque alterius honeste persone comitatu et testimonio et licentia incedere vel spaciari presumat Ad mensam communem nihil singulare portetur Fratres dormitorium refectorium et alia loca sororum non intrent nec sorores viros sine licentia introducant qui contra heo fecerit disciplinam accipiat et unum diem in pane et aqua jejunet Si pluries gravius puniendum decrevimus Capitulum teneatur semel in septimana feria quarta vel sexta ante prandium ubi excessus et culpe sororum corrigantur Cum vero capitulum sorores intraverint sedeant a dextris et a sinistris juxta ordinem conversionis sue Residentibus itaque eis dicat magistra vel ille qui ibi est ex parte nostra Benedicite et respondeant inclinato capito Dominus Tunc magistra recitet sedendo breviter eleemosinas si que sunt speciales quibus recitatis dicat qui pre est Dominus retribuat eis et responso ab omnibus amen injungantur decem pater noster vel plus aut minus pro benefactoribus et statim inclinent omnes quod semper faciendum est quando aliquis communis vestro vel aliquid faciendum injunitur Postea dicat qui pre est Faciant venias que se reas existimant que statim super genua humiliter prostrate veniam petant quod semper pro placatione offense fieri debet et dum queritur quid dicitis Respondeant singule culpam meam deinde dicto a tenente capitulum surgite surgant omnes et resident singule in locis suis quibus residentibus accusent se singule per ordinem et stantes in medio capituli secunda inclinalione breviter dicant culpas suas et in fine dicat quelibet in hijs et in multis alijs peccavi et tunc injungatur ei miserere mei Deus vel pater noster si levis culpa fuit vel secundum quod illi que pre est videbitur expedire quo facto iterum inclinent et redeant ad loca sua Cum autem aliquis aliam accusare voluit surgens dicat plus est et statim addat culpam de qua eam vult accusare hoc fiat pacifice et caritative Illa vero que accusatur si culpam agnoscit patienter sustineat si autem non agnoscit breviter et humiliter dicat quod non recolet nec accusanti aliquid respondeat nec in illo eodem capitulo eam de aliquo accuset Nullam autem aliam ex sola suspicione acuset Auditis culpis dicat que pre est adjutorium nostrum etc et respondeant sorores Qui fecit celum et terra etc sic finitur capitulum In capitulo nisi duabus de causis vero non loquatur culpam suam et aliarum humiliter dicendo et ad interrogata respondendo Culpe fratrum a magistra et confessore audiantur et secundum modum predictum corrigantur Statuimus ut si aliqua persona divina inspiratione tracta in sororem vel fratrem recipi petierit si laudabile de conservatione sua testimonium habuerit poterit de communi consensu vel sanioris partis de consilio illius qui ex parte nostra ibi est et confessoris domus recipi ad probationem ut sorores et fratres infra tempus probationis quod per annum durabit in vestibus griseis quas ipsa procurabit mores ac vires ejus experiantur quod si finito tempore probationis minus ydonea inventa fuit nequaquam recipiatur Si vero ydonea poterit si petierit recipi si magistro domus et alijs placuerit secula et proprijs ac proprie voluntati renuntiet votum continentie Sub stola in manu confessoris domus vel illius qui ex parte nostra ibi est deponat jugum obedientie junctis manibus supra se tollat et professionem faciat sub hac forma verborum Ego N facio professionem et promitto obedientiam Deo et beate Marie Virgini etc N vite Domini episcopi Cameracensis quod ero obediens magistre hospitalis de Alost sibique succedentibus usque ad mortem Secundum constitutiones a venerabili presbytero Cameracensi episcopo constitutas Hec professio infra missam post offertorium ad gradum altaris fiat et statim ibidem induatur Cum autem induenda est aliqua depositis secularibus vestibus usque ad tunicam et ille qui eam religionis vestibus induet dicat exue te veterem hominem cum actibus suis et indue novum hominem qui secundum deum creatus est in justitia et sinceritate veritatis et postea statim conferant sacerdoti velum nigrum et pallium album novum quod benedicatur hoc modo ostente nobis Domine misericordiam tuam et salutare tuum da nobis Dominus vobiscum et cum spiritu tuo Domine Jesu Christo qui regimen mortalitatis nostre induere dignatus es obsecramus immensam largitatis tue habundatiam ut hoc genus vestimenti quod sancti patres nostri ad innoncentie et humilitatis judicium abrenuntiantes seculo ferre sanxerunt ita benedicere digneris ut hec ancilla tua que hoc usa fuit te induere mereatur qui vivis et regnas cum Deo patre in unitate spiritus sancti Deus per omnia secula seculorum amen Benedictione finita aspergantur aqua benedicta et imponat ei velum nigrum in capite et pallium in dorso et dicat ut prius exue te etc ut super caveatur diligenter ne aliqua persona recipiatur ante vigesimum annum completum in sororem aut fratrem cujuscumque dignitatis vel conditionis extiterit Item nullus cum uxore sua recipiatur aliquo modo nec prebenda aliquibus talibus conferatur Si familiares esse possint itaque post mortem bona sua domu remaneant nec tamen causa familaritatis infra cepta domus maneant ullo unquam tempore nec tractationibus domus tales intersint Inhibemus etiam ne aliqua persona recipiatur aut panis domus promittatur vel conferatur licet omnes consentiant nisi tali conditione in manifesto apposita sub hac forma verborum dicat que pre est promittimus vobis panem dandum et communitatem domus si vobis societas nostra et servitium post annum vestre probationis placuerit Et illa persona respondeat sub hac conditione et forma verborum recipio promissum vestrum si mihi similiter societas vestra placuerit remanebo et tunc post annum si alteri parte displicuerit revertatur cum omnibus bonis suis que secum attulerat aliter nulla persona in sororem recipiatur aut fratrem et ut vitium symoniace pravitatis a vestra sancta societate omnino extirpetur nulla persona a vobis pretextu alicujus peccunie conventionis vel pactionis in sororem vel fratrem que alias inutilis esse ad serviendum pauperibus recipiatur et si factum inventum fuerit cum Symone mago qui gratiam Dei emere voluit et Giesi qui venalem exhibuit ejiciatur et omnibus et consentientibus penitentia mortalis peccati injungatur et hoc precipimus inviolabiliter observari et ut omne offendiculum inter vos amoveatur caveant omnes diligenter ne dicant alicui ego reciperem te libenter si alie vellent vel alia impedit sed verba consimilia que communem pacem perturbant sed de communi respondeant et faciant et nihil singulare agant Infra tempus probationis instruatur novissa quod in tempore illo cum nulla persona extranea sine alicujus sorores testimonio debeat loqui quod loquens nequaquam oculos habeat vagos nec lixos in facie alicujus maxime quando cum viro loquitur et numquam de die nudis pedibus incedat quod in confessione ex opposito sacerdotis non sedeat sed a latero aliquantulum ab eo divisa vultu parumper dimisso quod confitens ita alte loquatur ut a confessore audiatur Ita expresse ut intelligatur ita succinte ut confessor non turbetur et quod in fino confessionis dicat in hijs peccavi et in multis alijs et peto do hijs absolvi et quod diligenter retineat penitentiam sibi injunctam et studiose caveat culpam iterare jam dictam Insuper instituatur quam quieta debeat esse in dormitorio quam honesta in refectorio quam strenua in officio quam devota in ecclesiam quam matura horas dicendo quam voluntaria ad obedientiam quam afabilis ad sorores quam benigna ad pauperes quam circumspecta in sermone quam diligens in operatione quam aliena ab omni contentione quam vacua a mala suspicione quam diligens in vestium suarum et aliarum rerum ipsius hospitalis custodia et quam humiliter inclinare debeat cum aliquid ei datur vel auferatur bene aut male dicatur dicendio Benedictus Deus in donis suis Confiteantur omnes sorores et fratres confessori quem eis episcopus assignavit et nulli alij nisi habenti auctoritatem episcopi et hoc de licentia confessoris sui et magistre Tantum decies in anno communicent sed tamen non nisi de licentia scientia et consilio sui confessoris videlicet in prima dominica adventus Domine in natali Domine in purificatione beate (Marie) virginis in prima dominica quadragesime in pascha in ascensione Domini in pentecosto in assumptione beate virginis in nativitate ejusdem et in die omnium sanctorum De fratribus sufficit ut ter in anno communicent in pascha in pentecoste et in natali Rasura fratrum in rotundum desuper aures erit duodecim vicibus in anno per singulos menses et non amplius Minuscio sororum et fratrum fiat sexies in anno ud duos menses scilicet quicumque pluries sine licentia magistro et necessitate minutus fuerit vel se radi ferecit disciplinam coram omnibus accipiat et unum diem in pane et aqua jejunet Cum magistre de alicujus sororis infirmitate vel debilitate innotuerit debet illi injungere ut infirmariam intret nisi secundum infirmitatem suam debeat quantum percommodius procurari ut citius relevata ad bonorum suorum laborum consuetudinem revertatur et si pre nimia infirmitate hora suas dicere non possit ab ipsis sit penitus absoluta desiderio tamen cordis oret ad dominum Nulla sororum aut fratrum culpam alterius vel secretum domus unde scandalum oriri possit audeat extraneis revelare quod si fecerit injungatur ei penitentia secundum quantitatem scandali suscitati et ad minus injungantur ei tres dies in pane et aqua cum tribus disciplinis in capitulo coram sororibus accipiendis eadem penitentia injungenda est illi qui infra villam de Alost comederit vel biberit item que litteras vel manuscula sine licentia dederit vel acceperit et maxime a viris Item si quis in villa maledictionis adversus aliam litigiose coram secularibus vel in capitulo perrumpit predictum penitentiam sustineat Item si que cum aliquo viro in loco suspecto vel hora nimium locuta fuit si super hoc semel vel pluries reprehensa fuit nec se correxerit agat penitentiam supradictam Item si que mentiri vel jurare ex industria in consuetudinem habuerit gravius emendetur Item si una aliam percussiendo maliciose graviter leserit quadraginta diebus petineat et sedendo in terra panem et aquam bis in septimana comedat et tres disciplinas coram omnibus accipiat Item si que proprietaria inventa fuerit vel in peccatum carnis lapsa et super hijs convicta fuerit eliminata per annum et sex ebdommadas omni beneficio et consolatione domus privabitur et per annum si in domo manserit ad mensam sororum non sedebit et bis in septimana panem et aquam comedit in terra sedendo et disciplinabitur a magistra ter in septimana et in qualibet septimana psalterium leget vel centum et quinquaginta miserere (mei Deus) dicet vel quingenta pater noster et inter alias sorores in capitulo et in refectorio semper ultimum locum tenebit Si autem magistra in predictam culpam inciderit statim ab officio deponatur et numquam de cetero in predictum officium restituetur et pene scripte superuis subjacebit Si que vero relicto habitu suo apostataverit si ipsam redire contingerit predicte pene subjacebit que tamen nullo modo nisi de nostra speciali licentia recipietur similiter que furtum fecerit et si que rebellis fuerit dedignans se correctioni subjacere nostro arbitrio reservamus puniendam Porro quidquid de sororibus prenotavimus de culpis et penitentijs hoc sine diminutione firmiter precipimis in fratribus observari Si autem aliquis vel aliqua maligno instinctu homicidium perpetraverit vel incendium vel furtum magnum vel adulterium vel peccatum contra naturam vel hiijs similia et super hoc convicta vel convictus fuit aut manifestum extiterit ejiciatur a domo in perpetuum non recipiendus Similiter ejiciatur qui ita corrigibilis extiterit qui nec culpas timet admittere et penas recusat ferre de quo preceptum esse antiquum ut etiam si ipse non abcesserit de vestra societate projiciatur Similiter que proprietaria in morte inventa fuit eiciatur extra atrium et sepultura asinina sepeliatur et omni beneficio spirituali carebit In hospitali sepedicto recipiantur pauperes tantum quorum actiones membrorum tali morbo impediuntur ne possint discurrere per vicos et victum sibi hostiatim mendicare mulieres pregnantes ut ubi pariant non recipiantur post partum vero si non habent ubi caput reclinent recipiantur usque ad earum reconsiliationem si notum sit quod viros habeant legitimos Extranee mulieres et infantes miserabiliter a matribus relicti non obligantur nisi in ullimo necessitatis articulo quando omnia sunt communicanda ne mulieres tales hac spe inducte pluries expnant Quicumque ergo infirmus domum ingressus fuerit primum deo per confessionem factam sacerdoti deinde proximo si quem lesit pro posse suo satisfaciat et veniam petat res suas sub testimonio committat magistro eandem integro si convaluerit recepturus si autem in hospitali cum mori contigerit exceptis debitis et injuste acquisitis omnia que secum attulit ad opus pauperum reserventur Tribus diebus in septimana egri carnbus reficiantur Si qui fuerint inter eos qui pro egritudinis magnitudine grossoribus uti non possint cibarijs dentur eis quecumque desideraverint que non sunt eis contraria secundum possibilitatem domus dum modo inveniri possint Si quis vero decumbentium particulari laborans infirmitate medicorum egens auxilio nec habens quod medico tribuat a magistra hospitalis procuratione corporum dabitur peccunia laboris moderata Qui vero causa infirmitatis domum ingressi sunt recuperata sanitate volumus ut recedant Si vero infirmus proximus morti fuerit et si locus et tempus se obtulerit alloquatur eum presbyter dulciter in ydiomate suo ita inquiens Frater non me letaris quod in fide catholica morieris Respondeat etiam Domine Gaudes quod pauper morieris Respondeat etiam Fateris te non tam bene vixisse quam debuisses # Fateor Domine Penitet te # Etiam Credis in Deum patrem omnipotentem creatorem celi et terre Credo - Et in Jesum Christum filium ejus unicum Dominum nostrum # Credo Qui conceptus est de spiritu sancto natus ex Maria virgine # Credo Passus sub Pontio Pilato crucifixus mortuus et sepultus descendit ad inferna # Credo Tertia die resurrexit a mortuis # Credo Ascendit ad celos sedit ad dexteram Dei patris omnipotentis # Credo Inde venturus judicare vivos et mortuos # Credo Credis in spiritum sanctum # Credo Sanctam ecclesiam catholicam sanctorum communionem # Credo Remissionem peccatorum # Credo Carnis resurrectionem # Credo Et vitam eternam amen # Credo Insuper reducat ei ad memoriam ut dicat tribus vicibus in manus tuas Domine commendo spiritum meum redemisti me Domine Deus veritatis et hijs factis et dictis dicat ei ut securius in Domino moriatur et tunc commendet cum Deo et omnibus sanctis eius Quando vero hora fuerit quod pauperibus et infirmis tam in prandia quam in cena vite subsidia ministrentur et hoc ante prandium sororum audita campanula ab ancilla quotidie pulsanda omnes sorores omnia que tenent in manibus et in omnem societatem quarumcumque personarum subito relinquentes indutis succanijs suis statim adveniant et hoc modo serviant pauperibus ordinate videlicet quod due juniores vadant una a dextris et alia a sinistris portantes pelum et aquam cum manutergio et primo in manus pauperum aquam fundant et abluant si necesse fuerit Alio due secundum ordinem conversionis sue mensalia potum et panes ponant Magistra vero cibaria distribuat pro ut cuique opus fuit alij plus et alij minus non equaliter omnibus et ab eorum presentia non recedant quousque refecti fuerint competenter Sed eis tamquam dominis serviant humiliter et devote incidentes panem vel carnes coram eis cum opus fuerit et eos pascentes qui se pascere non possunt et alia facientes que fuerint facienda Cogitantes quod Deo et non homini administrant hec et hijs similia cogitantes non erubescent Sorores predicte servire pauperibus nec se ab eorum obsequijs absentabunt quia ad tale obsequium professe sunt Postquam autem cessaverint manducare dicatur eis ut dicant pro benefactoribus et pro eis laborantibus pater noster quod ante prandium similiter fieri debet et post completorium et tunc reliquias pauperum colligentes in cophino uni ancille tradantur adhostium domus extraneis pauperibus erogandas et nihil quod comedi possit juxta pauperes relinquatur Item ante horam completorij nola pulsetur et sorores statim succanijs indute ad lectos preparandos festinent quod similiter de mane post missam fieri debet si necesse est ad hospitale mundandum et lectos preparandos caveant sorores ne infirmos immerito perturbent quod si fecerint pro arbitrio magistro puniantur si quis infirmorum fuit deprehensus cibum vel potum sibi servari vel alij tribuere jejunio unius dii in pane et aqua punietur quod si sepius deprehensus fuerit foras expelletur Infirmi autem numquam sint sine vigili custodia nocte et die Ad istas vigilias faciendas haberi potest aliqua persona honesta et religiosa que jaceat inter infirmos et nulla alia persona cum infirmis jaceat que ambulare possit et hostiatim mendicare In omnibus autem que ad rigorem religionis a severitate discipline spectantia preordinavimus occasione infirmitatis aut corporum imbecillitatis aut honeris laboriosi seu qualibet deliberatione rationabili de consilio magistre et confessoris domus prout expedierit licebit dispensari auctoritate nostra maxime in illis que circa infirmos procurandos negligentiam videbunt inducere aut eorum commoditatem impedire cum hospitale sepedictum ad hoc specialiter constructum fuisse dignoscitur ut pauperes infirmi quos mundus abicit ibidem tamquam membra Christi benignius foreantur propterea volumus et declaramus quod constitutiones vestre vos ad culpam non obligent nisi contemptus accedat sed ad penam vel in hoc libello conscriptam vel in capitulo injungendam Statuimus insuper ut quotiescumque sorores vel fratres recipiendi sunt constitutionum istarum series coram eis prelegatur et ut plene singula capiant in lingua sui idiomatis exponantur ad plenum et hec se quantum in eis est observaturas promittant Alioquin communitatem domus minime poterunt adipisci et si aliter recepte fuerint expellentur Temporalia quoque domus memorate de consilio duorum virorum zelum Dei habentium de consilio domus ad hec electorum poterunt pertractari Ita tamen quod nihil agant nisi de consilio domus in bonis ad ipsam pertinentibus Hij autem prout opus fuerit vel post anni circulum removeantur vel si utiles inventi fuerint sollicitudinem eandem gerere permittantur Coram quibus semel aut bis magistra domus computet in anno et sexies in anno coram sororibus et fratribus computabit Si vero aliqua vel aliquis de bonis domus vel redditibus aut in eleemosinam collatis aliquid receperit ipso die vel hora si possit fieri magistre integraliter presentabit alioquiri quasi proprietarius condemnabitur et penam furti sustinebit Similiter qui aliquid a quoquam acciperit vel aliqui cuiquam dederit sine licentia magistre aut aliqua talia sine scitu et voluntate ipsius in occulto habuerit simili pene subjacebit et hec firmiter precipimus observari Hec regula exponatur in theutonica sexies in anno ad minus videlicet in festo beati Andree in purificatione beate Virginis in Ramis palmarum infra octavas pentecostes ad vincula sancti Petri et in festo beati Remigij Harum autem constitutionum observantias in sepedicta domo inviolabiliter volentes eas auctoritate pontificali roboramus et sigilli nostri appensione presentis paginis continentiam munimus Actum anno Domini Mo CCO LXo sexto