Die ältesten Regeln mittelalterlicher Hospitäler · die Hospitalregel-Texte:
 Brugge/Bruges, Hospital St. Jan, Regula et ordo (Interlinearbearbeitung), nach 1188.01 

Wortlaut-Übereinstimmungen mit: — BRG1 : 728.5343 — BRG2 : 641.2962 — KIE : 164.1791 — LÜB1lat : 55.622 — GEN : 28.7267 — LÜB2 : 24.9626

Text

zeichengetreu nach

Brugge/Bruges, Archief van het Oopenbar Centrum voor Maatschappelijk Welzijn, St.-Janshospitaal, Charter nr. 1

Themen-Verweise zu Übersichten und verwandten Texten

Etw. Varianten

Abweichungen (außer rein orthogr.) der nächst verwandten Texte

Anmerkungen zum Inhalt

In nomine patris et filii et spiritus sancti AmeN

¶Invocatio in: BRG1 ANT BAR BRGg BRG2 BRX2 BRX1 BSG BSG ENG GEN GEN IEP JERfrz JERlat KIE LMC LÜB1mnd LÜB1lat LÜB2 MEC MOS MÜN1

Hec est regula et ordo observandus fratribus et sororibus domus beati iohannis in brugis dispensatione clericorum et laicorum brugensium probatissimorum institutus ad petitionem sancte congregationis predicte

¶Überschrift in: AAL BRG1 AAB1 AAB2 AMI ANG BAR BRGg BRG2 BRX2 EIC GEN GLN GENLep2 IEP IEPLep2 IJZ JERfrz KIE LÜB1mnd LÜB1lat LÜB2 MOD MÜN2 PAR
¶Narratio in: BRG1 ANG BAR BRGg BRG2 BSN GEN JERlat KIE LES LÜB1mnd LÜB1lat LÜB2 MÜN1 NOY OUD

Iuxta numerum septem horarum divine laudis que celebratur in ecclesia dicet quisque fratrum et sororum omni die dominicam orationem pro qualibet vii horarum septies pro benefactoribus domus Hoc autem non pretermittent ullius negocii vel occupationis occasione excepta sola infirmitate

¶Gebete Tagzeiten in: BRG1 SSP GEN BRGg BRG2 LÜB1lat BRX1 LÜB1mnd LÜB2 IEP KIE TVM CSU CSE

pro—57hier über unterpungiertem loco cuiuslibet hore;
im Textfluß GEN BRG2 LÜB KIE.

A festo sancti martini ieiunabunt usque ad natale domini In primis tribus septimanis omni die comedent album excepta die veneris In aliis tribus septimanis in ii et iiii et vi feria ieiunabunt in cibo quadragesimali in aliis feriis ieiunabunt comedentes album Observabunt etiam ieiunium quadragesimale et iiii temporum et vigiliarum iuxta institutionem sancte ecclesie Ieiunabunt etiam omnes dies veneris perrevolutionem anni in cibo quadragesimali Sicui maior penitentia iniuncta fuerit dudum pro delictis suis exquo frater domus factus sit non aliam penitentiam observabit quam reliqui confratres sui Siquis ex debilitate senectutis vel laboris immensitate hec ieiunia observare non poterit vel nequaquam sibi sufficere putaverit pro nimietate commissi hoc magistro domus revelabit qui eum ad sacerdotem ducet et iuxta quod sacerdos dictaverit ipso et magistro suo consentientibus observabit

¶Fasten in: BRG1 BRX1 SSP BRGg BRG2 GEN LÜB1lat LÜB1mnd LÜB2 IEP KIE
¶Fasten Spezial in: BRG1 BRGg BRG2 GEN LÜB1lat LÜB1mnd LÜB2 KIE TVM
¶Fasten Ausnahmen in: BRG1 BRGg GEN BRG2 LÜB1lat LÜB1mnd LÜB2 IEP KIE

domushier über der Zeile hinzugefügt;
im Textfluß GEN;
fehlt BRG2 LÜB IEP KIE (da es eigenen Hospital-Beichtvater gibt).

Item quilibet fratrum et sororum debet legere tria psalteria si sciat psalterium pro defuncto fratre vel sorore Qui autem psalterium nescit leget pro anima defuncti ccc pater noster

¶Gebete für Tote in: BRG1 BRX1 JERlat BRGg BRG2 LÜB1lat LÜB1mnd LÜB2 IEP KIE

Item—227hier auf leerem Raum eingefügt;
im Textfluß BRG2 LÜB IEP KIE;
fehlt GEN.

Item Nec magister nec aliquis fratrum vel sororum vinum bibet nisi possit omnibus dividi Sivero detur eis vinum quod non possit omnibus dividi dabitur illis qui maxima necessitate eo opus habent

¶Wein in: BRG1 BRGg BRG2 GEN LÜB1lat LÜB2 LÜB1mnd KIE IEP

Item A natali usque ad quinquaiesimam comedent carnes in dominica et iii feria et v Similiter a pascha usque ad festum sancti martini Siquis vero fratrum pro necessitate domus exierit et in hosspiciis fidelium receptus fuerit comedat que apponuntur ei

¶Fleisch in: BRG1 JERlat SSP BRGg BRG2 GEN LÜB1lat LÜB1mnd LÜB2 IEP KIE
¶Essen auswärts in: BRG1 JERlat JERlat IJZ BRGg BRG2 GEN LÜB1lat LÜB1mnd IEP KIE LÜB2

|:Item:| Ad mensam sedentes et comedentes silentium teneant excepto magistro Eis vero servientes vel magistro vel inter se loquantur modeste et quod necessitas expetit non autem ad comedentes Siquis vero comedentium locutus fuerit ad mensam ferula percutiatur in manu aliis videntibus

¶Schweigen bei Tisch in: BRG1 BRX1 JERlat CSE SSP SO2 BRGg BRG2 GEN LÜB1lat LÜB1mnd LÜB2 IEP KIE

vel—314hier über der Zeile hinzugefügt;
im Textfluß, aber in andrerer Reihenfolge GEN,
nur uel magistro BRG2 LÜB1 LÜB2;
uel magistro aut KIE.

Item Duo fercula dabuntur fratribus et sororibus ad comedendum nec citra nec ultra nisi propter sacrum diem vel propter missam aliquam presentationis elemosinam fiat eis pitantia

¶Mahlzeiten pro Tag in: BRG1 JERlat SSP BRGg BRG2 GEN LÜB1lat LÜB1mnd LÜB2 IEP KIE

propterhier über der Zeile hinzugefügt;
im Textfluß BRG2 LÜB KIE;
fehlt, da Inhalt anders formuliert GEN.

Item Quia melior est obedientia quam victime omnes ad obedientiam magistro suo tenentur Quod siquis fratrum vel sororum contra ipsius preceptum vel alicuius cui vices suas commisit causa peregrinandi vel alio modo voluntatem propriam faciendi iam dictam domum exierit introitum in eandem de cetero non habebit nisi digne penituerit et bonos intercessores habuerit

¶Gehorsam = keine Wanderschaft ohne Erlaubnis => Rauswurf in: BRG1 JERlat SSP BRGg BRG2 LÜB1lat LÜB1mnd LÜB2 IEP KIE

Item—418bereits von BRGb auf leerem Raum eingefügt; im Textfluß BRG2 LÜB KIE; fehlt GEN.

Item Siquis de novo ad fraternitatem huius domus se contulerit per annum et unum diem in probatione sit Quibus finitis si deinceps remanere in fraternitate domus pro certo duxerit professionem faciat et deinceps ei exire non licebit Si vero post professionem factam exire voluerit nichil de rebus suis allatis recipiet Si vero finito predicto termino in fraternitate domus non remanere secum definierit omnibus rebus suis receptis eat quo voluerit Preterea si mores et conversatio eius magistro domus et eius consilio non placuerit non remanebit etiam si voluerit

¶Eintritt in: BRG1 BRX1 BRGg BRG2 GEN LÜB1lat LÜB1mnd LÜB2 IEP KIE

post—460hier über durchstrichenem postea mutata sententia;
im Textfluß BRG2 LÜB KIE;
andere Inhaltsreihenfolge und Formulierung GEN.

Item Siquis peregrinus vel errans necessitate ductus hospitium a domo requisierit caritative recipietur una nocte tantum Recepto autem in hospitio et non habenti quid comedat caritas eiusdem domus ad comedendum providebit

¶Aufnahme und Speisung von Peregrini in: BRG1 BRGg BRG2 GEN LÜB1lat LÜB1mnd LÜB2 IEP KIE

caritativevgl JER: et ibi quasi dominus secundum posse domus omni die antequam fratres eant pransum caritative reficiantur

caritas—536hier an durchstrichenes dabitur ei ad comedendum auf leergelassenem Zeilenrest angefügt;
im Textfluß BRG2 KIE;
caritas eiusdem loci materfamilias ad comedendum ei prouidebit GEN;
karitas … LÜB.

Item Pauperes et inbecilles lecto accumbentes quos non detinet nominata et manifesta infirmitas comedent de eisdem cibariis de quibus et fratres Illi vero qui adeo infirmantur quod delicatioribus cibis indigent ea que desiderant et necessitate cogente requirunt dabuntur eis si ullo modo commode perquiri poterunt Siquis vero ex non infirmantibus appetitu visorum vel odoratorum cibariorum delicatorum commotus ea importune et absque necessitate postulaverit vel aliquod turpitudinis verbum vel sinistri inde dixerit punietur ieiunio duorum dierum in pane et aqua Eodem modo punietur si quis cibum vel potum vel sibi vel aliis manducandum datum furtim collegerit ut illum vendat vel cuicomque amico suo furtim tribuat et comprobatus fuerit Si vero pluries deprehensus desistere noluerit foras expelletur

¶Krankenkost in: BRG1 BRX1 BRGg BRG2 GEN LÜB1lat LÜB2 IEP KIE
¶Unbefugtes Verlangen in: BRG1 BRGg BRG2 GEN LÜB1lat LÜB2 IEP KIE
¶Essen verwerten in: BRG1 SSP BRGg BRG2 GEN BRX1 LÜB1lat IEP LÜB2 KIE

commodehier über der Zeile hinzugefügt;
in der Zeile BRG2;
fehlt GEN LÜB KIE.

cibum—623hier über durchstrichenem panem;
in der Zeile GEN BRG2 LÜB KIE.

et—643hier über der Zeile hinzugefügt;
in der Zeile GEN BRG2 LÜB KIE;
… conprobatus … LÜB.

Item Siquis qui non est frater vel soror domus fratrem vel sororem turpiter percusserit et super hoc comprobatus fuerit sine spe revertendi foras expelletur pro turpi autem eloquio xl diebus expelletur

¶Externe Schläger => Rauswurf in: BRG1 BRGg

Item—682bereits von BRGd auf leerem Raum eingefügt.
Fehlt GEN BRG2 LÜB KIE.

Item Siquis nominabili furto deprehensus fuerit Tanta autem compunctio et emendationis existimatio poterit in eo considerari quod relictus in domo emendationis experimentum expectabitur alias foras expelletur ne domus per eum detrimentum patiatur

¶Diebstahl in: BRG1 BRX1 BRGg BRG2 GEN LÜB1lat LÜB1mnd LÜB2 IEP KIE

ne—714hier in freigelassenemem Zeilenrest hinzugefügt;
im Textfluß GEN BRG2 LÜB KIE.

Item Siquis fratrum vel sororum alium turpibus vel contumeliosis verbis affecerit vel aliquem infirmum male tractaverit hanc penam discipline suscipiet coram comedentibus fratribus in medio aree sedebit super horam pallii sui ad comedendum absque mensali et afferetur ei integer panis sine cultello qualis ad mensam comeditur et cifus aque et nichil aliud Tale autem ieiunium observabit iii diebus Duobus in una septimana et duobus in alia iia videlicet feria et iiii Hanc penitentiam sustinebit siquis in eadem domo percussor inventus fuerit et ad hec vir coram viris mulier coram mulieribus graviter verberabitur

¶BösesWort => am Boden essen in: BRG1 BRGg BRG2 GEN LÜB1lat LÜB1mnd LÜB2 IEP KIE
¶Percussor => zusätzl. Schläge in: BRG1 JERlat SSP BRGg BRG2 LÜB1lat LÜB2 IEP KIE

qualis—760hier über der Zeile hinzugefügt;
in der Zeile BRG2 LÜB KIE;
fehlt GEN.

Hanc—806bereits von BRGd in den leeren Rest einer Zeile hinzugefügt;
im Textfluß BRG2 LÜB KIE;
fehlt GEN.

Item Eodem modo sedebit ad comedendum et simili cibo siquis fratrum vel sororum carnali commixtione se polluerit et inde convictus fuerit sed per vi septimanas unaquaque septimana tribus diebus Feria ii iiii et vi Primo tamen sivir fuerit denudatus usque ad bracas geniculando ante magistrum bene flagellabitur coram fratribus Sivero femina fuerit denudatis scapulis flagellabitur coram aliis sororibus Quod si diabolo suadente secundo in simile delictum inciderit eadem pena punietur Sivero tercio ad similem excessum redierit vel infantem genuerit expelletur non rediturus nisi penitentia sua mediante et precibus talium virorum quibus deferri oporteat misericordiam consecutus fuerit Si vero secundo infantem genuerit absque ulla spe reveniendi expelletur

¶Fornicatio => am Boden essen + Schläge in: BRG1 BRX1 JERlat IJZ SSP BRGg BRG2 GEN LÜB1lat IEP KIE

vel—902bereits von BRGe in den leeren Rest einer Zeile hinzugefügt;
im Textfluß BRG2;
fehlt GEN LÜB KIE.

Si—912hier in freigelassenen Zeilenrest hnzugefügt;
im Textfluß BRG2;
fehlt GEN LÜB KIE.

Item Siqui coniugati vir et mulier simul se ad fraternitatem domus conferre voluerint et more aliorum in domo habitare et servire voluerint si in filiorum procreacione defecerint et numquam de cetero se simul dormituros coram fratribus et sororibus votum fecerint si sepe dicte domui necessarii fuerint inventi more dissolutorum recipi possunt ita tamen si deinceps et continere et insuper altero mortuo alter castitatem vovere voluerit aliter in domo eos cohabitare non licebit

¶Verheiratete I in: BRG1 BRGg BRG2 GEN LÜB1lat LÜB1mnd LÜB2 IEP KIE

si—963bereits von BRGf in leer gelassenem Zeilenrest hinzugefügt;
im Textfluß BRG2 LÜB KIE;
fehlt GEN.

ita—984hier im Anschluß an die Zufügung von BRGf mitsamt den beiden folgenden Kapiteln in verbliebenem Zeilenrest hinzugefügt;
im Textfluß GEN BRG2 LÜB KIE.

voverehier über der Zeile hinzugefügt;
in der Zeile GEN BRG2 LÜB KIE.

eoshier über der Zeile hinzugefügt;
in der Zeile BRG2 LÜB KIE;
cohabitare eis GEN.

Item fratres et sorores vestibus ordinatis videlicet albis vel grisijs sine colore quales ab ovibus assumuntur postquam redditi fuerint utantur similiter et calceis vaccinis

¶vestitus in: BRX1 BRX1 JERlat SSP BRGg BRG2 GEN LÜB1lat LÜB1mnd LÜB2 IEP KIE

Item—1008hier im Anschluß an die Zufügung von BRGf und die vorige von BRGg in verbliebenem Zeilenrest hinzugefügt;
im Textfluß GEN BRG2 LÜB KIE.

Nullus fratrum aut sororum ad alicuius invitationem quantumcumque propinqus ei fuerit vel amicus extra ambitum domus intra villam brugensem manducare presumat nisi titulo elemosine fuerit invitatus vel cum negocijs domus fuerit nec sic nisi de licentia et permissione magistri domus

¶Einladungen zu Bekannten in: BRX1 CSE BRGg BRG2 GEN LÜB1lat LÜB1mnd LÜB2 IEP KIE

Nullus—1048hier im Anschluß an die Zufügung von BRGf und die vorigen von BRGg in verbliebenem Zeilenrest hinzugefügt;
in der Zeile GEN BRG2 LÜB KIE.

Item Siquis divitum virorum vel mulierum ad collegium et fraternitatem domus se conferre voluerit recepto habitu tali conditione quod recipiens prebendam suam sicut alii facta habitatione aliqua de suo iuxta domum communis habitationis fratrum per se habitet vel etiam cum uxore sua si illa etiam habitum receperit data parte opum suarum in usus domus et parte sibi retenta vivatiuxta libitum suum legitime tamen et quos voluerit amicos et notos de suo recipiat discretione predicti consilii definitum est hoc licenter fieri Ita tamen quod si alter coniugatorum prius altero mortuus fuerit residuus innuptus et in castitate deinceps permaneat

¶Verheiratete II in: BRG1 LÜB1mnd BRGg BRG2 LÜB1lat GEN LÜB2 IEP KIE

Institutum Anno mclxxxviii mense Ianuario confirmatum sigillis appendentibus