Gent/Gand, Hospital St. Jan, Regula et ordo, 1196 
[Gent,] 1196 [o. Monat, o. Tag]. Durch Anordnung des Klerus und der Schöffen [von Gent] eingesetzte regula et ordo der Brüder und Schwestern des St.-Johannes-Hauses in Gent
Gent/Gand, Hospital St. Jan, Regula et ordo, 1196 Wortlaut-Übereinstimmungen mit: — BRG2 : 280.3316 — KIE : 118.7811 — LÜB1lat : 101.0766 — LÜB2 : 87.3689 — BRG1 : 47.3602 — BRGg : 28.7267 — GENLep2 : 8.0468 — COE : 7.764 — IJZ : 7.764 — TRO : 6.8898 — : 6.8027 — TVM : 6.2112 — KOV : 5.4806
Themen-Verweise zu Übersichten und verwandten Texten
Etw. Varianten
Abweichungen (außer rein orthogr.) der nächst verwandten Texte
Anmerkungen zum Inhalt
⁋ Hec est regula et ordo fratrum et sororum domus beati Iohannis in gandauo¶ ⁋ dispensatione cleri et schabinorum institutus¶
cleri—27
] clericorum et laicorum brugentium|lubicensium|kylensium probatissimorum
BRG2 LÜB KIE.
institutus
] folgt ad petitionem sancte congregationis predicte|eiusdem
BRG2 LÜB KIE
⁋ Quicunque se in eadem domo reddiderit et omnem pecuniam nichil proprietatis sibi retinens ibidem dederit domus in uictu et uestitu competenter ei prouidebit¶ ⁋ quod si pecuniam sibi retinere uoluerit aliquam inde possessionem comparabit ut proprietate domui reseruata ipse de fructibus inde prouenientibus indumenta sibi comparet et quod ei placuit faciat¶
Quicunque—51
] Kapitel hier und BRG2 erstmals vorhanden;
auch LÜB KIE, und zwar an gleicher Position.
nichil—40
] suam nichil sibi proprietatis
BRG2; suam sibi nichil|nil proprietatis
LÜB KIE.
quod—79
] Kapitel nur hier vorhanden.
⁋ Quilibet fratrum et sororum pro qualibet .uii. horarum quae celebrantur in ecclesia : septies dicet dominicam orationem pro incolumitate ipsius domus . hoc autem nulla occasione pretermittetur . excepta sola et graui infirmitate . pro benefactoribus uero ⸵ centies singulis diebus . qui incolumes fuerint . infirmi autem si tamen linguam et labia mouere potuerint ⸵ tricesies¶
Quilibet
] quisque
BRG1 BRG2, unusquis
LÜB1, vnusquisque
LÜB2 KIE. Aber das Subjekt steht dort überall weiter hinten im Satz, nach dem Verb dicet
.
pro—85
] loco cuiuslibet
expungiert BRG1; üb.d.Z. zu pro qualibet
geändert BRGg; pro qualibet
in der Zeile, aber weiter hinten im Satz, nach dem Akk.-Obj. dominicam orationem
BRG2
horarum
] folgt diuine laudis
BRG1 BRG2.
incolumitate—99
] loco cuiuslibet hore septies pro benefactoribus domus
BRG1; qualibet uii horarum septies pro benefactoribus domus
BRGg üb.d.Z. BRG2 in d.Z.
nulla—104
] non pretermittent ullius negotii . uel occupationis occasione
BRG1
et—108
] fehlt BRG2
pro—118
] fehlt (bzw steht weiter vorn statt pro incolumitate
) BRG2
tricesies
] folgt dicent dominicam orationem
BRG2.
⁋ A festo sancti Martini ieiunabunt usque ad natale domini in primis tribus septimanis omni die comedent album excepta die ueneris in aliis tribus septimanis feria secunda iiiia et uita ieiunabunt in cibo quadragesimali in aliis feriis ieiunabunt comedentes album Obseruabunt etiam ieiunium quadragesimale et quatuor temporum et uigiliarum iuxta institutionem ecclesie ieiunabunt et omnes dies ueneris per reuolutionem anni in cibo quadragesimali¶ ⁋ Sicui maior penitentia iniuncta fuerit dudum pro delictis suis ex quo frater domus factus est non aliam penitentiam obseruabit quam reliqui confratres sui¶ ⁋ Siquis ex debilitate senectutis uel laboris immensitate hec ieiunia obseruare non potuerit uel nequaquam sibi pro nimietate commissi sufficere putauerit hoc magistro domus reuelabit qui eum ad sacerdotem ducet et secundum quod sacerdos dictauerit ipso et magistro suo consentientibus obseruabit¶
ecclesie
] sancte ecclesie
BRG2
et
] etiam
BRG2
est
] sit
BRG2 LÜB KIE.
pro—233
] sufficere putaverit pro nimietate commissi
BRG1 BRGg BRG2 LÜB KIE
magistro—252
] genau so BRG1 BRGg. sacerdoti suo reuelabit et iuxta quod sacerdos ei discrete dictauerit de consensu et uoluntate magistri domus
BRG2 LÜB KIE.
domus
] domus
fehlt BRG1; üb.d.Z, hinzugefügt BRGg; fehlt BRG2 LÜB KIE, da dort direkt zum Priester.
secundum
] iuxta
BRG1 BRGg BRG2 LÜB KIE.
⁋ Item Nec magister nec aliquis fratrum uel sororum uinum bibat nisi possit omnibus diuidi . si uero detur eis uinum quod non possit omnibus diuidi ⸵ dabitur illis qui maxima necessitate laborant .¶
bibat
] bibet
BRG1 BRG2 LÜB KIE
detur—271
] detur eis
alle anderen.
laborant
] eo opus habent
alle anderen
⁋ Item A natali usque ad quinquagesimam comedent carnes . dominica . feria . .iii.a et uta . similiter a pascha usque ad festum sancti Martini .¶ ⁋ Siquis uero fratrum pro necessitate domus exierit . et a fidelibus hospitio receptus fuerit ⸵ comedat que apponuntur ei .¶
dominica
] in dominica
alle anderen.
a—315
] in hos[s]piciis fidelium
BRG1 BRG2 LÜB KIE.
⁋ Item Ad mensam sedentes et comedentes silentium teneant . excepto magistro . seruientes uero ⸵ uel inter se uel magistro loquantur . modeste tamen et quod necessitas expetit . Siquis comedentium loqutus fuerit ad mensam ⸵ ferula percutiatur in manu aliis uidentibus .¶
expetit
] folgt non autem ad comedentes
BRG1 BRG2 LÜB KIE
⁋ Item duo fercula dabuntur fratribus et sororibus ad comedendum nec citra nec ultra nisi propter sacrum diem uel nisi missa sit eis aliqua elemosina unde detur eis pitantia¶
uel—385
] . vel (propter
ü.d.Z.BRGg) missam aliquam (presentationis
fehlt BRG2) elemosinam: fiat (fiant
BRG2) eis pitantia.
BRG BRGg BRG2.
uel propter aliquam elemosinam missam fiat eis pitancia
LÜB1 LÜB2 KIE.
, efte en werde en denest van goder lude alemissen (ge)dan
LÜBnd;si ce nest pour le haulteche de aulcun hault jor ou pour aucune messe solempneuse ou que on lor doinst pitance pour aucune aumosne
IEP
⁋ Item Siquis de nouo ad fraternitatem huius domus se contulerit per annum et unum diem in probatione sit quibus expletis si perseuerare noluerit omnibus rebus suis receptis eat quo uoluerit finito uero eadem termino si uoluerit permanere faciat professionem et ulterius non licebit ei exire quod si facta professione exierit nichil de rebus suis allatis recipiet preterea si mores et conuersatio eius magistro domus et eius consilio non placuerit non remanebit etiam si uoluerit¶
expletis
] finitis BRG1 BRG2 LÜB KIE
perseuerare—442
] deinceps remanere in fraternitate domus pro certo duxerit professionem faciat et deinceps ei exire non licebit Si vero post postea mutata sententia (professionem factam BRGg BRG2) exire voluerit nichil de rebus suis allatis recipiet Si vero finito predicto termino in fraternitate domus non remanere secum definierit omnibus rebus suis receptis eat quo
BRG1 BRG2 ~LÜB KIE
⁋ Item siquis peregrinus necessitate compulsus hospitium requisierit una nocte caritatiue recipietur et si de propria facultate quod manducet non habuerit caritas eiusdem loci materfamilias ad comedendum ei prouidebit¶
peregrinus
] uel errans
weggelassen nur GEN.
compulsus
] ductus
alle anderen.
requisierit
] a domo
weggelassen GEN.
una—471
] una nocte caritatiue recipietur
GEN.
caritative recipietur una nocte tantum
BRGg BRG2 LÜB1 LÜB2 KIE.
recipietur una nocte tantum
BRG.
caritatiue
] vgl JER et ibi quasi dominus secundum posse domus omni die antequam fratres eant pransum caritative reficiantur
si
] Recepto autem in hospitio
(BRG2) fehlt GEN
de—476
] fehlt sonst überall.
quod—480
] non habenti quid comedat
BRG2.
non habenti quod comedat
LÜB1.
caritas—484
] caritas eiusdem domus
BRGg BRG2.
dabitur ei ad comedendum
BRG.
⁋ Item Pauperes et imbecilles lecto accumbentes qui manifesta egritudine non laborant comedant de eisdem cibariis de quibus et fratres qui uero grauius infirmati delicatioribus cibis indigent ea que desiderant et necessitate urgente requirunt siquo modo inueniri potuerint eis amministrentur¶ ⁋ si quis uero ex sanis uel minus infirmatis cibos delicatos et sumptuosos appetens eos importune et absque necessitate postulauerit uel aliquod turpitudinis uerbum inde dixerit punietur ieiunio duorum dierum in pane et aqua¶ ⁋ et qui cibum uel potum de mensa manifeste tulerit ut uel sibi reseruet uel alicui tribuat ieiunio unius diei punietur in pane et aqua qui uero furtiue abstulerit ut uel uendat uel alicui amicorum suorum tribuat et comprobatus fuerit punietur ieiunio trium dierum in pane et aqua quod si sepius deprehensus absistere et se emendare noluerit foras expelletur¶
qui—499
] quos non detinet…infirmitas
BRG2
manifesta
] nominata et manifesta
BRG2
comedant
] comedent
BRG2
qui—509
] Illi vero qui
BRG2
grauius—511
] adeo infirmantur quod
BRG2
urgente
] cogente
BRG2
siquo—527
] dabuntur eis si ullo modo [commode
, erst BRGg üdZ eingefügt] perquiri poterunt
BRG2
sanis—535
] non infirmantibus
BRG2
cibos—540
] appetitu visorum vel odoratorum cibariorum delicatorum commotus
BRG2
eos
] ea
BRG2
turpitudinis—550
] turpitudinis verbum vel sinistri
(sinistre
LUEB KIE) BRG2
et—595
] (inhaltlich anders)
quod—610
] si vero pluries
BRG2
absistere—615
] desistere
BRG2
⁋ Item Si quis nominabili furto deprehensus fuerit quantumcumque paruum sit ieiunio trium dierum punietur pro maiori autem furto secundum grauitatem culpe estimabitur a magistro quantitas pene Tanta autem poterit in eo compunctio notari quod sustineri in domo et reatum suum emendare poterit alioquin foras expelletur ne domus per eum detrimentum patiatur¶
paruum
] parum
BRG2
sit
] fuerit
BRG2
trium
] duorum
BRG2
grauitatem
] quantitatem
BRG2
poterit—651
] compunctio et emendationis existimatio poterit in eo considerari
BRG2
sustineri—660
] relictus in domo emendationis experimentum expectabitur
BRG2
alioquin
] alias
BRG1 BRG2
⁋ Item Sacerdoti ipsius domus amplius de uino propinabitur ut si quis forte superuenerit cibis eius honeste ei offeratur fercula quatuor ipsius propter reuerentiam ordinis honestiora erunt¶ ⁋ Inter fratres reliquos et sorores fercula prout melius pacificari poterunt equabuntur¶
Item—706
] Diese Inhalte nur hier.
⁋ Item Siquis fratrum uel sororum alium turpibus uerbis affecerit uel aliquem infirmum aliquid postulantem contumeliose turbauerit hanc penam discipline suscipiet Coram comedentibus fratribus in medio aree nude sedebit super horam pallii sui comesturus absque mensali et afferretur et integer panis sine cultello et cifus aque et nichil aliud eodem modo sedebit ad comedendum cuique pro reatu suo ieiunium panis et aque imponitur qui turpia fratri uel inflrmo dixerit ieiuninum prenominatum iiii diebus obseruabit duobus in una septimana et duobus in alia scilicet feria iia et feria iiiia¶
turpibus
] turpibus vel contumeliosis
BRG2
aliquid—720
] fehlt sonst
nude
] fehlt
comesturus
] ad comedendum
BRG2
integer—748
] integer panis sine cultello qualis ad mensam comeditur
BRGg BRG2
eodem—774
] nur hier
ieiuninum—776
] Tale autem ieiunium
BRG2
iiii—779
] observabit quatuor diebus
BRG2
⁋ Item Siquis super fornicatione conuictus fuerit intra quadraginta dies omni feria iia feria iiiia et sabbato in pane et aqua feria iiia et feria ua in cibo quadragesimali ieiunabit et ad terram sicut predictum est sedebit Primo tamen si uir fuerit denudatus usque ad bracas geniculando ante magistrum bene flagellabitur coram fratribus si uero femina nudato capite flagellabitur coram sororibus quod si iterum in simile delictum inciderit simili pena punietur siuero diabolo suadente tercio in simile flagitium inciderit absque miseratione foras expelletur¶
Siquis
] davor Eodem modo sedebit ad comedendum et simili cibo et potu
danach folgt fratrum vel sororum
BRG2.
super—797
] carnali commixtione se polluerit et inde
BRG2.
intra—829
] sed per septem septimanas unaqueque septimana tribus diebus Feria secunda quarta et sexta
BRG2
uero
] fehlt BRG2
femina
] folgt fuerit
BRG2
nudato—850
] denudatis scapulis
BRG2
sororibus
] aliis sororibus
BRG2
iterum
] diabolo suadente secundo
BRG2
simili
] eadem
BRG2
diabolo—866
] fehlt
BRG2
in—871
] ad similem excessum redierit
BRG2
absque
] Rest des Kapitels ganz anders (ursprünglich leer gelassen, von BRGf und BRGg ergänzt) BRG1 BRG2
⁋ Item Si coniugati de pari uoluntate et consensu se reddere uoluerint recipientur iuxta consuetudinem predictam ita tamen si deinceps et continere et insuper altero mortuo alter castitatem uouere uoluerit aliter in domo cohabitare eis non licebit¶ ⁋ Quod si continere non potuerint et cohabitare uoluerint suscepto habitu religionis faciant sibi habitationem aliquam de suo proprio iuxta domum communis habitationis fratrum et ibi prebendam sibi constitutam recipiant data parte opum suarum in usus domus de residuo uiuant iuxta libitum suum honeste tamen et amicos suos honestos cum uoluerint recipiant et alter eorum altero mortuo castus et innuptus permaneat¶
coniugati
] qui coniugati vir et mulier simul
BRG2
de—885
] se ad fraternitatem domus conferre voluerint et more aliorum in domo habitare et servire
BRG2
recipientur—890
] si in filiorum procreatione defecerint et nunquam de cetero se simul dormituros coram fratribus et sororibus votum fecerint si sepe dicte domui necessarii fuerint inventi more dissolutorum recipi possunt
BRGf
ita—911
] wortgleich von BRGg auf freiem Zeilenrest in der Brügger Erstfassung hinzugefügt im Anschluß an eine Zufügung von BRGf, die hier durch das kürzere recipientur iuxta consuetudinem predictam
ersetzt ist.
Quod—919
] tem siquis divitum virorum vel mulierum ad collegium et fraternitatem domus se conferre voluerit
BRG2
suscepto
] recepto
BRG2
religionis—923
] tali conditione quod recipien[sic] prebendam suam sicut alii facta
BRG2
habitationem—929
] habitatione aliqua de suo
et—940
] per se habitet vel etiam cum uxore sua si illa etiam habitum receperit
de—949
] et parte sibi retenta
BRG2
uiuant
] vivat
BRG2
honeste
] legitime
BRG2
amicos—962
] quos voluerit amicos et notos de suo recipiat discretione predicti consilii definitum est hoc licerter fieri
et—971
] Ita tamen quod si alter coniugatorum prius altero mortuus fuerit residuus innuptus et in castitate deinceps permaneat
⁋ Item Fratres et sorores uestibus ordinatis uidelicet albis uel grisiis sine colore quales ab ouibus assumuntur postquam redditi fuerint utantur calceis bouinis excepto solummodo sacerdote qui ob ordinis maiestatem aluteis quod uulgo dicitur cordewani utetur in honestum enim esset et quasi abominabile si manibus fedis et inunctis ad sacrosancta ministraturus accederet¶
calceis—994
] similiter et calceis vaccinis
BRGg BRG2
excepto—1023
] Erweiterung nur hier
⁋ Nullus fratrum aut sororum ad alicuius inuitationem quantumcumque propinqus ei fuerit uel amicus extra domum intra gandauum manducare presumat neque ad sanctum petrum neque ad sanctum bauonem nisi titulo elemosine fuerit inuitatus nec sic nisi de licentia et permissione magistri¶
extra—1040
] extra ambitum domus intra villam brugensem
BRGg BRG2
neque—1050
] nur hier
⁋ Quicunque magister in eadem domo fuerit constitutus uniuersi tam fratres quam sorores et mancipia mandatis ipsius debitum exhibebunt honorem et obedientiam siqui uero quod absit ei inobedientes inuenti fuerint frater aut soror ieiunio unius diei in pane et aqua punietur mancipium uero a domo expelletur¶
quam
] et
BRG2
frater
] aut frater
BRG2 LÜB1
⁋ Famuli ipsius domus comam non nutriant uestes cultellatas non habeant intra domum honeste conuersentur cantus illicitos et uerba inhonesta deuitent caste ibidem uiuant quod si intra septa ipsius habitaculi fornicationem exercuisse comprobati fuerint pro tanta enormitate non solum foras expellentur uerum etiam mercedem suam si qua eis debebitur amittent¶
⁋ Item Forenses qui prebendas cotidianas a domo recipiunt si forte aliquando intra collegium fratrum accesserunt quam diu ibidem erunt ordinate se habeant et honeste iuxta ordinis institutionem quod si interim excesserint eadem pena qua fratres puniri solent et ipsi puniantur si uero quod absit incorrigibiles esse maluerunt et rebelles usque ad plenam satisfactionem a prebendis suis suspendantur¶
Item—1214
] Kapitel nur hier
⁋ Item Siquis infirmus ad domum uenerit ut misericorditer ibi suscepto in necessariis sicut consuetudo habet prouideatur in primis deo satisfaciat et sacerdoti parochiali uel de permissione eius presbitero ipsius domus sub stola reatum suum confiteatur et de consili ipsius penitentie formam suscipiat res suas si quas habet de conscientia et sub testimonio fratrum magistro committat easdem si conualuerit recepturus si obierit pro remedio anime sue omnia remanebunt ad usus pauperum