Die ältesten Regeln mittelalterlicher Hospitäler · die Hospitalregel-Texte:
 Barth, Heilig-Geist-Hospital, Regula unde orde, 1309 

Wortlaut-Übereinstimmungen mit:

Text

nach

Winter, Pommersches UB, 4, 397-399 (nach der Handschrift Barth, PfarrA);

Themen-Verweise zu Übersichten und verwandten Texten

Etw. Varianten

Abweichungen (außer rein orthogr.) der nächst verwandten Texte

Anmerkungen zum Inhalt

In gades namen amen

¶Invocatio in: BRG1 ANT BAR BRGg BRG2 BRX2 BRX1 BSG BSG ENG GEN GEN IEP JERfrz JERlat KIE LMC LÜB1mnd LÜB1lat LÜB2 MEC MOS MÜN1 SS4 SHE

Dyt is de regula unde orde der broder unde sustere des huszes unde conventes thome hilgen Geeste bynnen Bardt dede anghesettet ys van erlyken luden prestern unde leyen

¶Überschrift in: AAL BRG1 AAB1 AAB2 AMI ANG BAR BRGg BRG2 BRX2 EIC GEN GLN GENLep2 IEP IEPLep2 IJZ JERfrz KIE LÜB1mnd LÜB1lat LÜB2 MOD MÜN2 PAR SSP ROT ROT
¶Narratio in: BRG1 ANG BAR BRGg BRG2 BSN GEN JERlat KIE LES LÜB1mnd LÜB1lat LÜB2 MÜN1 NOY OUD SPO

Nachdeme dat de mynsche is gheschapen na deme bylde gades szo ys he wedder plichtich dankbarheitt to dunde deme almechtigen gade unde wy sporen uth den scrifften dat dar nyn denst gade deme heren ys annamer alszo de betrachtinge synes bytteren lydendes dat sulveste hebben anghemerket de hilligen paeweste unde hebben anghesettet to singende edder to bedende in der cristlyken kerken de szoven tyde in de ere des lidenden Cristi unses heren szo scholen unde synt vorplichtiget alle unsze broder unde suster de in disszme husze unde orden synt belegen alle daghe vor de szoven tyde to sproken szoven mael szoven Pater noster und szo vele Ave Maria dat ys up den szummen negen unde vertich Pater nosters unde Ave Maria unde scholen bidden vor alle woldedere de disseme convente szynt tho hulpe kamen myt eren milden almissen Item de kranken broder unde sustere de ere tunge unde lyppen roren konen scholen spreke des dages XXX Pater noster und Ave Maria de jennen de szo kranck synt dat sze nicht konen beden de scholen deme almechtigen gade eren guden willen offeren unde ghevenIn der Advente szo schal eyn islyck broder und suster in diszeme husze des sundaghes dinxstedages unde dunredaghes twygge molken eten uppe dat sze deste starkmodiger gade van himmel mogen denen Men des mandages mytweken frygdach unde sunnavent scholen sze vasten to vastlyker spysze in de ere der mynschwerdinge Cristi Werth averst dat dar wol von olders wegen nycht konde vasten myt deme mach me slyten umme werdicheit willen synes olders Item wen dar wol uth deme convente vorstervet dat szy broder edder sustere deme doden syner armen szelen tore szalicheyth schal eyn islyck uth disserne orden naspreken unde beden dre Pszalter dejennen de den Pszalter nycht en konen de scholen spreken unde beden dre hundert Pater nosters unde szo vele Ave Maria eyn islych do szo vorhen alszo he wil dat em schal na scheen Item van Pasken beth to der Advent unde van Wynachten beth tho der Vasten mach ein islyck in diszeme hues des sundages dinxtedages unde dunredages vlesk ethenn men nicht merer in der weke und dat gantze iar lanck den vrighdach vasten in vastlyker spysze Item ofte dar queme dat dar eyn broder ifte suster wurde vorsant van des conventes weghen edder wolde wanderen to hilgen steden umme szalicheyt willen syner szelen de sulveste broder ifte suster mach eten undo drynken wath em van vramen luden werth vorsetteth Item me vynth ghesreven in der hilgen scryfft dat de horsam ys gade deme heren annamer alsz eyn offer darumme wen eyn broder edder suster wyll wanderen tho hilgen steden edder anders wes anheven buthen deme husze disses ordens de schal orloff nemen unde rath vragen myt den vorwesers disses huszes deyt he dat nycht unde wandert ifte wandelt syne stede sunder orloff he schal dar nycht wedder inkamen sunder vorbothe unde sunder vorbede groter lude dem me van ere wegen nicht mach veygeren Item wenn de broder unde suster disses ordens unde huszes to hope eten unde drynken szo schal ere koltz gar vey nicht weszen unde anders nycht szeggen wenn datzjenne dat dar horet tho deme denste und lave gades unde nummen schal den anderen gretten noch myt worden edder werken ifte spotten uppe spysze edder bere welker dar aver beslagen werd de schal vasten twe daghe to water unde to brode unde ift dar wol wes hemelyken van der tafelle deflyken entwendende und wolde dat enem anderen tosteken desulveste schal ock vasten twe dage to vater mede brode Item ifte dar eyn broder edder suster unszes ordens wurde begrepen myt mercklyker deverye den schal me wth diszeme husze iagen unde schal nycht werdich weszen unser broderschop szo lange dat he dat vorboth heft deme hilgen Gesten unde convente myt vorbote alszo den vorstenderen gudt dunket na grotheyt der schult schal groth weszen de bote und pyne Item ofte dar eyn broder edder suster den anderen schendede myt scheltworde de de in redelycheith ere edder ruchte gyngen ifte eynen kranken mynschen ovel handelde edder de ene den anderen sloghe myt syner handt den man edder frouwe schal me bloten syne schulderen unde de meyster schal em straffen myt roden szo lange dat bloth navolgeth den man vor den mannen unde de frouwe vor frouwen uppe dat szodan quadt mere nablyve Item weredt dat dar eyner broder edder sustere wurde bevunden in dem laster der unkuskheyt unde konde syck des nycht benemen den broder ifte sustere schal me straffen myth dersulvesten pyne alszo vorscreven ys in disseme negesten capittel unde schal ock vasten alle mandage mytweken unde frigdach to water unde brode szoven weken lanck Item wereth dat dar eyn suster wurde begrepen in der unkuskheyt unde sze telede eyn geschlechte de persone schal me uth deme husze unde broderschop yagen unde dar buten blyven szo langhe dat sze dar gade deme heren vorboth heft unde den vorstenderen unde convente na ereme dunkende wereth overst szake dat dar erlyke personen gestlyck edder werlyck vorbeden szo mach sze dat mael wedder inkamen dorch nochsam vorbote Men dat goth affkere desulveste persone wedder vylle in de sulveste undaeth szo mach sze nynerleye wisze gnade wedderkrygen uppe dat de convent und gades hus dar nycht moghe inne gheschendet werden unde schaden nemen ltem ifte dar eyn paer echter lude begerden disse vorscreven broderschop in disseme convente to wanende synt sze gekamen baven ere telynge unde wyllen laven den vorstenderen unde broderen unde susteren dat sze willen holden eyne revne kuske levent unde wen eyn van beyden sterveth de ander sick nycht wyl wedder voranderen desulvesten moghen sze wol in ere broderschop entfanghen Item eyn islyck broder unde suster schal dregen erlyke kleyder benomelyck alle graw undo wyth ungeverweth alszo de wulle van den schapen ys ghekamen und scholen ock swarte scho dregen van koe-huden ghemaketh Item numment van susteren edder broderen schal tho gaste gan edder to brutlachten bynnen edder buten Bardt sunder dar mochten weszen erlyke begenkenytzen erlyker broderschoppe wen dat schuth szo schal eyn islyck orloff nemen van den vorstenderen edder mesterchen Item wen in dyth jegenwardighe hus van noth halven quemen etlyk pelegryne unde begerden herberghe de schal me leflyken entfangen unde herbergen eyne nacht und gheven en eten unde drynkent umme gades willen eyn islyck wes he vormachd de jenne de nycht kan vorgeven edder vormach de gheve den armen gude worth Item eyn islyck broder unde suster schal horsam weszen den vorweszers disses conventes unde huszes unde deme mester edder mesterken unde scholen nyne idele lede edder szenge szyngen werth dat dar wol jegen dede deme schal me syne boringe entholden szo lange dat me ene horsam maket Item wen dar eyn nyge broder ifte suster wyl syck geven in dissen orden unde broderschop szo schal me deme broder edder suster vorleszen laten disse vorscreven regule unde schal em vrage ofte he odder sze dat szo holden wil edder kan spreckt he ya dat he na lude diser regule wil leven so schal me ene annamen sprekt he averst neen szo schal me ene nycht entfanghen vor eynen broder edder suster und schal nycht werdich weszen disser broderschop Item disse vorscreven ghesette unde regule heft confirmeren laten Iohannes Travelemunth wandages eyn radtman der stad Bardt myt syneme szone Iohannes hyr in disseme husze eyn begevene man dorch den werdigen heren in god vader byscop Hermann van gades gnaden byschop tho Sweryne Anno domini millesimo trecentesimo nono