◀Die ältesten Regeln mittelalterlicher Hospitäler

Fasten

Link zum Gesamttext

Varianten und Anmerkungen

|:I:|tem . a festo sancti martini ieiunabunt : usque ad natale domini . In primis tribus septimanis omni die comedent album excepta die veneris In aliis tribus septimanis in iia et iiiia et via feria ieiunabunt in cibo quadragesimali : in aliis feriis ieiunabunt comedentes album . Observabunt etiam ieiunium quadragesimale : et iiiior temporum . et vigiliarum : iuxta institutionem sanctę ęcclesię : Ieiunabunt etiam omnes dies veneris perrevolutionem anni : in cibo quadragesimali .

Brugge/Bruges, Hospital St. Jan, Regula et ordo, 1188.01 (Erstfassung mit erwarteten Nachträgen)

Qualibet sexta feria in victu quadragesimali jejunent Ab Exaltatione sancte Crucis usque ad festum sancti Martini et ab octava Epyphanie usque ad Quinquagesimam per quartas ferias in lacticiniis jejunium servent et abhinc continuum inchoent jejunium ab esu carnium deinceps abstinentes A Pascha vero usque ad festum beati Martini die dominica et feria tercia et quinta ac precipuis festivitatibus carnes comedere poterunt Jejunia vigiliarum et quatuor temporum juxta institutionem ecclesie observantes feria secunda extra continuum jejunium et diebus aliis quibus consueverunt vesci carnibus seculares conditis sagimine pulmentariis poterunt recreari A festo beati Martini usque ad Adventum Domini jejunent lacticiniis tamen utantur In Adventu Domini jejunium servent quadragesimale

Bruxelles/Brussel, Hospital S. Jean, Vita et mores, 1211.10

De Ieiunio A Dominica prima post festum omnium sanctorum usque ad nathalem domini sicut in quadragesima ieiunent Omni uero quarta et sexta feria a festo sancte crucis usque ad resurrectionem domini sicut in quadragesima ieiunent

Roma, S. Spirito, Regula, nach 1229

A festo sancti martini ieiunabunt usque ad natale domini In primis tribus septimanis omni die comedent album excepta die veneris In aliis tribus septimanis in ii et iiii et vi feria ieiunabunt in cibo quadragesimali in aliis feriis ieiunabunt comedentes album Observabunt etiam ieiunium quadragesimale et iiii temporum et vigiliarum iuxta institutionem sancte ecclesie Ieiunabunt etiam omnes dies veneris perrevolutionem anni in cibo quadragesimali

Brugge/Bruges, Hospital St. Jan, Regula et ordo (Interlinearbearbeitung), nach 1188.01

festo sancti martini ieiunabunt usque ad natale domini In primis tribus septimanis omni die comedent album excepta die ueneris In aliis tribus septimanis in secunda et quarta et sexta feria ieiunabunt in cibo quadragesimali In aliis feriis ieiunabunt comedentes album bseruabunt etiam ieiunium quadragesimale et quatuor temporum et uigiliarum iuxta institutionem sancte ecclesie Ieiunabunt etiam omnes dies ueneris perreuolutionem anni in cibo quadragesimali

Brugge/Bruges, Hospital St. Jan, Regula et ordo, nach 1188.01 (Neufassung)

A festo sancti Martini ieiunabunt usque ad natale domini in primis tribus septimanis omni die comedent album excepta die ueneris in aliis tribus septimanis feria secunda iiiia et uita ieiunabunt in cibo quadragesimali in aliis feriis ieiunabunt comedentes album Obseruabunt etiam ieiunium quadragesimale et quatuor temporum et uigiliarum iuxta institutionem ecclesie ieiunabunt et omnes dies ueneris per reuolutionem anni in cibo quadragesimali

Gent/Gand, Hospital St. Jan, Regula et ordo, 1196

Item in aduentu domini bis diebus dominicis terciis et quintis feriis semel utantur lacticiniis ut eo forciores existant oracionibus et bonis operibus domino seruientes In aliis feriis uidelicet secunda et quinta et sexta feria‚ et sabbato ieiunabunt in cibo quadragesimali in honorem domini nostri Iehsu Christi Item obseruabunt ieiunium quadragesimale et quatuor temporum et uigiliarum iuxta institucionem sancte ecclesie Ieiunabunt eciam omnes sextas ferias per reuolucionem anni in cibo quadragesimali

Lübeck, Heilig-Geist-Hospital, regula et ordo, 1263

inhaltliche Änderungen: Ab Advent statt Martini,

Ok in der aduente des sundaghes vnde des dingsedages vnde donredages eten se enes molken, dat se gode in bede vnde in arbeide deste bet gedenen. Des manendages vnde mydwekenes vnde vridages vnde sunnauendes to vastliker spise scolen se vasten in de ere uses heren iehsu christi. Oc scolen se holden de vasten van veirtich dagen, vnde to veir tiden inme iare, quater tempere, vnde der hilligen auende, de de hillege cristenheit heft to vastende settet. Alle vrigedage in deme iare to vastliker spise scolen se vasten.

Lübeck, Heilig-Geist-Hospital, orde vnde leuent, 1263

Unterschlägt das "bis", ist das niemandem aufgefallen?

et li devant dit servant doivent juner de le feiste saint Martin en yver desci al Noel et es premieres trois semaines poront mangier blancke une fois les venredis et es aultres trois semaines juneront il les deluns et les demerkes et les venredis en viande de quaresme les aultres jours mangeront il blanc et il doivent tenir les junes de quaresme entierement et de quatuor tempres et de vigiles selon l´estatut de sainte Eglise et si doivent juner trestous les devenres del an en viande quaremense

Ieper/Ypres, Hospital Nôtre-Dame, Li ordinance et li pourveance sour lestat et sour le maniere dou vivre de chiaus qui serviront en lospital, 1268.09

Item in aduentu domini , bis , diebus dominicis , tertiis et quintis feriis / semel utantur lacticiniis ut eo forciores existant oracionibus et bonis operibus domino seruientes . In aliis feriis videlicet secunda et quinta et sexta feria et sabbato ieiunabunt in cibo quadragesimali , in honorem domini nostri iehsu christi . Item obseruabunt ieiunium quadragesimale et quatuor temporum . et uigiliarum iuxta institucionem sancte ecclesie . Ieiunabunt eciam omnes sextas ferias per reuolucionem anni in cibo quadragesimali .

Lübeck, Heilig-Geist-Hospital, Regula et ordo, 1294 Sabbato karitatis dei

Item inaduentu domini bis diebus dominicis terciis et quintis feriis semel vtantur lacticiniis ut eo forciores existant oracionibus et bonis operibus domino seruientes In aliis feriis videlicet secunda et quinta et sexta feria et sabbato ieiunabunt in cibo quadragesimali in honore domini nostri iehsu christi Item obseruabunt ieiunium quadragesimale et iiijor temporum et vigiliarum iuxta institutionem sancte ecclesie Ieiunabunt eciam omnes sextas ferias per reuolutionem anni in cibo quadragesimali

Kiel, Heilig-Geist-Hospital, Regula et ordo, 1301